Suaren lurreko biztanleak

Puerto Williams munduko herri hegoalderagoa da. Chileko Suaren Lurran kokatua da.

Han, betidanik, jendaki bat bizi izan zen : Yagan deitzen zen. Itsasoen nomadak ziren, uhartez uharte joan ziren, kanalez kanala, kanoe berekin eta bere hizkuntzaz mintzatzen ziren : yagankuta.

« Itsasoaren elefanteak » jaten eta bere larruekin janzten zituzten.

Zergatik lur hori « suaren lurra » deitzen da ?

Lehen esploratzaileak hartu zirenean, ez zuten nehor ikusi –Yagan gizonak gordeak egon ziren- baina anitz keak ikusi zituzten, Yagan gizonek erabiltzen zuten yakinaratzeko. Orduan « suaren lurra » deitu zuten.

Gero, Europako esploratzaileak berriz itzuli ziren eta Yagan jendaki kasik desagertu da, gizonek hil zituzten, eta ekarri zutenak eritasunak ere bai. Gaur egun, omen da bakarrik 2 Yagan emazte bizi direla, Puerto Williams ondoan. Eta 130 Yagan-ondoko dira orotara.

Bistan da, bere hizkuntza, bere ohiturak, desagertuak ari ziren.

Baina, Puerto Williams-an – edo Upushwea, yagankutaz !- belaunaldi berriak bere nortasuna baizetatu nahi dute, eta bere kulturaren hobetua eta aitorpena borrokatzen ari dituzte. Adibidez, museo bat eraiki zuten, nun informazio horiek aurkitu ditudan !